Fauna Tatr
Fauna Tatr obejmuje gatunki zarówno pospolite, często spotykane w Polsce, jak i bardzo rzadkie. Z popularnych ssaków można spotkać między innymi: jelenie, sarny, zające, rysie, żbiki, dziki, sarny, łasice, gronostaje czy też lisy.
Z kolei tylko tutaj występują świstaki (łatwiej je usłyszeć, niż zobaczyć) i kozice, zaś niedźwiedzie żyją także na Babiej Górze oraz we wschodnich Karpatach (głównie Bieszczadach). Wśród ptaków króluje majestatyczny i dostojny orzeł przedni, choć już praktycznie niespotykany. Ten skrzydlaty mocarz przenosi się do słabiej zaludnionych, rzadziej odwiedzanych przez turystów słowackich Tatr. Występują ponadto głuszec, orlik krzykliwy, myszołów, sowa, dzięcioł, jastrząb, sokół. W kilku stawach żyje parę gatunków ryb, przede wszystkim pstrąg (źródlany, potokowy i tęczowy), lipień i głowacz pręgopłetwy. Dodatkowo należy wyróżnić salamandrę plamistą, traszkę i żmiję zygzakowatą jako przedstawicieli gadów i płazów.
Poniżej szczegółowa charakterystyka wybranych gatunków.
Pstrągi
Pstrągi wykształciły się w sposób naturalny tylko w Morskim Oku. Poza tym występują w Czarnym Stawie Gąsienicowym, Czarnym Stawie Polskim i paru innych. Wbrew pozorom krystalicznie czyste tatrzańskie stawy nie sprzyjają rybom, głównie z uwagi na małą ilość tlenu, co z kolei jest konsekwencją długiego utrzymywania się pokrywy lodowej, małej powierzchni i dużej głębokości.
Jednakże w Morskim Oku bardzo dużo jest pstrągów potokowych i tęczowych, które dorastają zwykle do około pięciu kilogramów przy osiemdziesięciu centymetrach długości. Żywią się owadami, drobną fauną denną, rybkami i innymi kręgowcami wodnymi. Ich ogromne ławice najlepiej podziwiać w piękny słoneczny dzień. Objęte całkowitą ochroną. Łowienie i dokarmianie absolutnie zabronione.
Kozica
Symbol Tatr. Wiele lokalnych nazw pochodzi od nich (Kozi Wierch, Kozia Przełęcz, Kozia Dolinka, Kozia Turnia). Żyją w piętrach kosodrzewiny, hal i turni. Mają bardzo mocno umięśnione nogi i większe niż u innych ssaków serce, co pozwala im zwinnie poruszać się po skałach. Żywią się kłączami, korzeniami, a także gałązkami i owocami jarzębiny. Kopyta kozic umożliwiają utrzymanie równowagi i zapobiegają poślizgnięciom się na śniegu. Opisywane ssaki praktycznie nie mają wrogów; nie licząc sporadycznych ataków rysiów czy też orłów przednich, które czasem porywają małe koźlęta. Przez wiele lat górale chętnie polowali na kozice. Dlatego też już w 1869 roku sejm galicyjski objął ten gatunek ochroną gatunkową.
Świstak
Żyje tylko w piętrze hal. Zimą zapada w letarg (puls i tętno ulegają znacznemu spowolnieniu, a temperatura ciała spada do kilku stopni Celsjusza). Budzi się na wiosnę. Wśród krajowych gryzoni pod względem wielkości ustępuje tylko bobrom. Jest bardzo czujny. Jego charakterystyczne gwizdy ostrzegają przed niebezpieczeństwem nie tylko innych przedstawicieli gatunku, ale również kozice. Świstaki są często spotykane w Dolinie Pięciu Stawów Polskich.
Orzeł Przedni
Jeden z najbardziej szlachetnych gatunków ptaków. Szacuje się, że w Polsce par orłów przednich żyje zaledwie 30, z czego w Tatrzańskim Parku Narodowym najwyżej 3. Te zagrożone wyginięciem osobniki polują głównie na małe koźlęta, które unoszą w szponach w powietrze, a następnie zrzucają z dużej wysokości na ziemię. Martwą zdobycz zabierają do gniazda. Ponadto atakują niektóre ptaki, gryzonie (czasem też świstaki) i inne małe zwierzęta. O ich ogromnym wkładzie w rozwój turystyki tatrzańskiej przekonują nazwy: Orla Perć oraz Orla Baszta.
Głuszec
Te niezwykle rzadko spotykane ptaki występują w piętrze lasów reglowych. W dzień żerują na ziemi, a noc spędzają na drzewie. Bardzo skomplikowany, lecz także niezmiernie ciekawy proces godowy, podczas którego w pewnym momencie samiec głuchnie i nie reaguje na bodźce zewnętrzne (stąd nazwa). Głuszce objęte całkowitą ochroną.
Niedźwiedź brunatny
Potężny, silny i dostojny król tatrzańskiej fauny. Waży od 100 do prawie 400 kilogramów (choć zdarzają się większe osobniki), a żyje do około 30 lat. Jest wszystkożerny, zjada zarówno miód, nasiona, owoce leśne, jak i ryby, ptaki, zwierzynę leśną. Wbrew pozorom przemieszcza się lekko i cicho, potrafi biec z prędkością nawet 60 km/h. Świetnie pływa, swobodnie wchodzi na drzewa. Generalnie występuje na całym obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego, zaś najczęściej można go spotkać w Dolinie Gąsienicowej i okolicy Wołoszyna.
- nie panikować
- pod żadnym pozorem nie karmić, gdyż na pewno będzie chciało więcej pożywienia niż będziemy mieć ze sobą
- nie zbliżać się do drapieżnika;
- wolno, cicho odejść, ponieważ w większości przypadków niedźwiedzie nie są agresywne.
- unikać kontaktu wzrokowego ze zwierzęciem
- nie robić żadnych gwałtownych ruchów
- nie uciekać, gdyż niedźwiedź potraktuje nas wtedy jako zdobycz i z łatwością dogoni i złapie
- gdy zaatakuje, rzucić plecak w nadziei, że nim się zajmie, a my w tym czasie będziemy mogli się spokojnie ulotnić
- jeśli przypatruje się przez dłuższą chwilę, położyć się na ziemi, podkurczyć nogi, osłonić rękami szyję i twarz - najprawdopodobniej odejdzie, ewentualnie trochę podrapie.
Co robić, gdy spotkamy na szlaku niedźwiedzia?
Warto wiedzieć, że niedźwiedzia dość skutecznie odstrasza hałas, dlatego podczas wypraw najlepiej po prostu rozmawiać stosunkowo głośno z kompanami. Zaleca się także głęboko schować i zabezpieczyć folią lub zamknąć w szczelnym pojemniku jedzenie. Jeżeli jednak zwierzę stanie nam na drodze i nie będzie chciało odejść (najczęściej ucieka z powodu lęku przed człowiekiem), zaleca się:
W sytuacji wyjątkowej, gdy spokojne wycofanie się jest niemożliwe, należy:
Należy jednak podkreślić, że niedźwiedzie bardzo rzadko atakują ludzi. W większości wypadków to właśnie turyści są sami sobie winni - śmiecą, rzucają jedzenie owym potężnym drapieżnikom.
